Τα πρώτα έξι πρώτα χρόνια του παιδιού διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων του, καθώς όμως και στην ανάπτυξη του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του. Το οικογενειακό του περιβάλλον αλλά και τα ερεθίσματα που λαμβάνει από τις μονάδες προσχολικής εκπαίδευσης (παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο), προσφέρουν στο παιδί ένα υγιές περιβάλλον μάθησης και εξερεύνησης μέσω του παιχνιδιού.
Φτάνει η στιγμή όμως που το παιδί πρέπει να προχωρήσει στην Α΄ Δημοτικού. Ένας καινούριος κόσμος ανοίγεται σε αυτό, με νέες ευκαιρίες για αναζήτηση και μάθηση αλλά και απαιτήσεις προς εκείνο. Οι απαιτήσεις αυτές είναι καθοριστικές για τη μετέπειτα ακαδημαϊκή του πορεία. Είναι όμως έτοιμο για αυτές; Έχει δηλαδή τη σχολική ετοιμότητα για να κάνει το άλμα από το νηπιαγωγείο στην Α΄ Δημοτικού;
Τι είναι η σχολική ετοιμότητα;
Πρόκειται για ένα σύγχρονο όρο, ο οποίος αναφέρεται στην ωριμότητα/ικανότητα του παιδιού για να ξεκινήσει και παράλληλα να φοιτήσει με απόλυτη επιτυχία τόσο στην Ά Δημοτικού, όσο και στις επόμενες τάξεις της κάθε βαθμίδας. Όταν λοιπόν, αναφερόμαστε στη σχολική ετοιμότητα, δεν πρέπει να εστιάζουμε μόνο στην ικανότητα του παιδιού να γράφει (για παράδειγμα το όνομα του, να μετράει ως το δέκα). Για να θεωρήσουμε ένα παιδί έτοιμο να ενταχθεί ομαλά στις απαιτήσεις της πρώτης τάξης του δημοτικού θα πρέπει να έχει κατακτήσει σε μεγάλο βαθμό σημαντικούς αναπτυξιακούς τομείς οι οποίοι θα βοηθήσουν το παιδί να παρακολουθήσει την όλη εκπαιδευτική διαδικασία της Α΄ τάξης του Δημοτικού, δίχως δυσκολίες, οι οποίες δυσκολίες, ενδεχομένως, θα σταθούν ικανές για να του δημιουργήσουν ένα μακροχρόνιο ακαδημαικό πρόβλημα.
Σχολική ετοιμότητα: Βασικά κριτήρια ομαλής μετάβασης από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό
- Να έχει τη δυνατότητα να εστιάζει την προσοχή του για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ώστε να ολοκληρώνει τις δραστηριότητες
- Να έχει όρια και κανόνες, ώστε να ακολουθεί λεκτικές εντολές του παιδαγωγού
- Να έχει κινητικό συντονισμό
- Να διαθέτει τις βασικές δεξιότητες της αυτοεξυπηρέτησης
- Να διαθέτει σωστή άρθρωση του λόγου και της φωνολογίας
- Να ξέρει να αντιγράφει τα γράμματα και τους αριθμούς
- Να ξέρει τις προμαθηματικές έννοιες
- Να έχει οπτική και ακουστική επεξεργασία
- Να συνεργάζεται αρμονικά με άλλα παιδιά
Όλα τα παραπάνω είναι κάποιες βασικές προϋποθέσεις που επιβάλλεται να κατέχει το παιδί, ώστε να είναι ομαλή η μετάβαση του στην Α΄ Δημοτικού. Αν το παιδί δυσκολεύεται σε ένα μεγάλο μέρος αυτών, τότε θα δυσκολευτεί και στις απαιτήσεις του νέου σχολικού περιβάλλοντος της Α΄ Δημοτικού, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τετελεσμένα για την μαθησιακή του επίδοση καθώς και για την αυτοεκτίμηση του.
Πως θα καταλάβει ο γονέας ότι το παιδί του είναι έτοιμο για την μετάβαση στην Α΄ Δημοτικού και τι μπορεί να κάνει για αυτό;
Ο εκάστοτε γονέας ή εκπαιδευτικός θα παρατηρήσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί. Υπάρχουν εξειδικευμένα τεστ, που λαμβάνουν χώρα από ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό, ώστε να διαπιστωθεί εάν το παιδί είναι έτοιμο για αυτή τη μετάβαση. Εάν το παιδί δεν έχει κατακτήσει τα απαραίτητα για να μεταβεί στην Α΄ Δημοτικού, τότε θα πρέπει να επαναφοιτήσει στο νηπιαγωγείο, ώστε να δουλευτούν οι δεξιότητες στις οποίες υπολείπεται.
Τα Κέντρα Επικοινωνία έχουν τη δυνατότητα μέσω του εξειδικευμένου τους προσωπικού, να διενεργήσουν τη δοκιμασία αξιολόγησης για τη σχολική ετοιμότητα του παιδιού για την Α΄ Δημοτικού και να δώσουν μία ολοκληρωμένη εικόνα των δυνατοτήτων αλλά και των αδυναμιών που έχει το παιδί. Μέσω της δοκιμασίας αξιολόγησης οι γονείς θα λάβουν μία ξεκάθαρη εικόνα για το αν το παιδί τους πληροί τα κριτήρια, ώστε να μεταβεί στη σχολική βαθμίδα.